O Senegaale, soo a walaŋteeru ! »
A cangtax aleeke, kaa lay kaa jofna na walaŋteer faa na gindaa ngoora. Ye xire fee kaƥna, a jega waa ser’eena a ndoku coldaar, oxeeke mat a jimbwan a xoox um teen, a ret baa jaaxɗand adsidaa fee. Ndaa koy, ne Seeŋoor a laytuuna na cangtax ale ta ne’na « Kaltaa Eros », walaŋteer feeke waaga lay ee «kaso faye ñaapoogma jegaanum». Ye ta moofna fo soldaar we boo ngap ñaal xarbaxay, a ga-a o ƥodaxel ole ta rokna. Ke ta ga-aa ta widin reeƭee ke ta cungoogna. Foog’iran sax.
Ñaal xarbaxay fo ñaal ƥetik, ta widaa,
A yiif um a ngaydilwaa o ƥodaxel ole ta dakna rok.
Fo gaci fee doonuna ye ta gidmiteena mbaƭ, a tagid ale onj baa siidaa.
Laamit’ee toox o fiftin !
Dara, a refangee ref o koor ndeer goor,
hebwoo ta laasel cinj a mboy um.
Gidmaand yaam a inax ale ta inooxna. Ten koy laamit’ee dara, refangeerna a ref o koor ndeer goor. Laasel sax cung’iran too a jaɓ’a a laas aleene narangaa fiyel sax a waaga ref cinj fa nqon um. Ke ta bug’ina refu ta gar, da layin ee aca, coldaar ne xeexeene. Reti fokatoor fo ngoor ke. Na « Kat no ƥeenqe ruux’ina a koƥ » Sedar fa xoox um a dapatinna leng kut ke ye ta layna yee :
Kaa jula fo yaal baŋke fo yaal wurus fo yaal isin ke na looɠaa nen o ndoxom
a sutaam saax, took ƥonax ke xaaɠtooguuma
da mbind ee « Oxeeke Surga Yoo ».
─ Den o mat njiku o rimel den too laaw yaay den a moɠ’u ƥalig ƭok !
A and’a xil ee laac'iim ndabid, ndax deɓ xa ƥay es na Roog
dam no duusu laa jiktuuma kaa sooxuuma no gut yaakaar,
fo njis onqaa um jeƈaa no mbiij naqad es.
Ke Roog o ndew a doon’ina took Tugal o ɓay njelem soom
Tax’u um duufatin jom, o liir a nomtaam no njooxe ne ta goditna o joor.
A njaɓa ta walaŋteeru, da tuusein tikoorik no soldaar, xa godaas fa xa sesia. Keene ta cooxeena, o ƥodaxel ɓekun teen, ndaa kom kaa ɓodax gaee yee ndoki ne ndoki no paɗ oo, xa godaas axe samandaal o ƥaak na caf no paɗ. A moof’angaa me ta moofna ten na jegkaa xoox um. Ndiiki ye ta xawna o lac na mbeel o ƥodaxel, waagee ñak o xuƥ, ta ref ke na layeel ee « o and’angaa ke na ɓeedang o waas ke o ɓeedaa ». Fayda feene ta jikwoogna jolkee o ñak fayda :
A tuuse-e toki no paɗ, a fi-in ndoki martiir,
A rokanel o bone-kaare fa xa godaas nen o ƥaak na caf no paɗ.
Uh ! wo fee fayda ñakinna fayda, rimel fo ñak-xoox !
Ndiiki fop a feednuwaan, ta ref na ticax yaam ke ta ga-aa :
A yoornuwa, a ga o maax ole yoq o ƥor, xa palaŋteer a ƭugwin.
A yoornuwa, a ga a pec mbagandoong adna, a leeñ ee filiñ,
xon a mbotaa kam a semb nen ax na teƥ a quƥeer
Ta rugmu, a yooru o yung olaa fodna nen o joong.
Kaltaa, a pec ake we hundang, nqeñ Batand fo kelfa qas ke inoorna
no ɓemb-Roog o Janoon a ƥooyaa den,
A qal a ƥaal a mosu paƥir fa joor.
No ndigil, a ɗeetlu’angaa a paax xan a and ee a balaŋteerax ndigil jegee. Wiin ɓaal fop kaa ngup’el doole, a serel calel, a yoorwel fa xa lerew, bo no ndabid lempo :
Kalte kaaga, dara lakas, a refangee mbuuɠ fa lempo
Serel calel, xa lerew, fa tuxid ake ndefatna batnir ndiilax liim
took a binj akaa yaa fa maam-a-ɗiis-a-kid.
Kaa kam saax le aasiñoor ke ƥisiidee ƥisiid ñoowdandir o laaw.
A fekta kol, a wol weste, o karawaat a ɓiiraa onj um.
A ɠooka a pec a lakas, xa sesia fo po-oy ee picit,
A pec a lakas a ndoonu, a keƥel nen o lang mbe no rew
Soo neene, a pec fa kend um fa xa poygax a ndeepatir boo maa kid a ndayna.
A ŋeɗa, a ɠookluwaa maa ta daɗitna o ñak yaakaar ole ɓiikluuna,
A weecit ee waagee ɠook a biinj ake yaam xa tal fa leeñ,
Waagee ɠook a biinj akeene neqna bo yaam a soortel po-oy,
a ndostel xa tal xa neeru.
Ndax a waaga ga arjana fee moocna kaltaa pec jamaane fee yiif a gaalaa ?
A daka wootnu, o foolaand ee xot no yiif, ta diilwaa o jeg-a-xoox-um
fo saax le yaakaar um a walteena nen taxar kam a koloɠ a kanu.
Yaakar um fop tasu, a kooc um a yen na ngas, ta girdu yaam o njakad onqe widuuna. Muu ta deetna a ga aleen ee filin, wiin a mbotaa kam a semb fa pec akaa ndosteena po-oy no wiin. Ke yoqna refu a qirax yaam kaa dof-doflu boo jom um a bekin no ñak fayda, a hod a yiif um :
Dara safatiran, yegatee dara refangee tuñ potu fo saax le yoqna o ƥor,
Fa nqon ! Maa yaakaar fo ƭomel a ndefkateerna.
A jaaywa nen o tuut oxaa na waajanaa o feem, saa waaslu.
Eh ndeɓa-jeen ! Wo fee jom a ɓekna no ñak fayda bo o hod a yiif of !

Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Layyo xalaat nuun