dimanche 14 octobre 2018

NDEER UM FO PANGOOL KE SINIG

I lalta mayu kaa waagna tax o kiin a ga ee Seeŋoor a dam’a cosaan. I anda koy ee ke moɠna xooɗ na cosaan seereer refu Pangool fa cuur. Xan I nga ee na cangtax a mayu, a laya kaa jofna no Pangool ke. A cangtax ake moɠna ndaƥ moɠu ndey waar yaam kaa fiyaa nen waagee ñak

o lay, ndaa itam waree lay fop. I eetit na cangtax ale ta ne’na Mbangool ne :

O Taan es oxe ƭool ne nandtaa o niɓaan no ɠufaag
O yoontu xa kiiñ fo ƭuuɗ
Kaam warin o ɗasin no ndoktal yiif es.
Muumeen fee kaynaak es, kaam warin o laq
Ndik um gef njo ne.
Kaa ref fo-oy es fo goreu laa laamitna ngor
A teeteelaxam boo a magnandax fo nqaaƈ xeet yaadwu ke
mbaagkiraam o ngup doole.

Ye ta refaa Tugal, kaa nand nen a jegaa Oxaa reeƭna maaga fo ten. Na In Memoriam, keeke layu :

Took a kag weer ale fodma,
Pangool muñaƭaru ngen teen nen xoox fo ƭomel
Mexe ɠookaa xa paraaj fa xa coong dee picit kam a kuy...

Ke ta lalitna nen a kag weer, refee dara lakas refangee taax-took ne ta gen’ina fa xa palaŋteer weer um. Ke taxna I lay ee a jega Oxaa reeƭna fo ten Tugal, refu o saar oleene, fo ke ta layna no Mbangool ne, ye ta firitna yee kaa warin o ɗasin yaam ndik ta gef njo ne.

Na cangtax ale ta ne’na a Und ale, kaa fi nen oxaa yacna ɗof yaam ke ta faambirna a magin, a meɗ : Meene a woora in ee njangan Fangool oo, ta fi nen oxaa na waxaaleaa. Ke taxna ta jaageeja refu :

  • Xa teɓandoong axe na ŋasaa : Den a bugu su’nit.
  • O mbindaan onqe na fesoora nen nitaal, kaa lalit ee Roog a ciaan bo ta waag o jeg oxaa na jalanan. A war’a waag o deyƭu, a fañ o rok no mbudaan, a gindaa adna baa su’nitaa.

  • O tew oxe ta bugna ƭuum um a raaɓel baa maas ɠam kaa bug ta riƈatu, yaam ten ref yaay xa caaƈ axe. A waaga tax a yiif um a salaandeer boo su’nirkataand :

    A und aley a gaakaa ke widaxama
    A und aley a suqtitaa na mi xa kardugal fa ƭelem a cegee xoox,
    A yuxum a ndiim kam es saa saacnooraa xeeñ es nen a saaqul.
    Ndaa koo sam jam a yoon fa und ndiig ale godiidna o joor ! Nqeñ sumu, Nqeñ jam fa ƥor, Nqeñ ndiig ƥuuɓu
    Boo fo ut of a yenna took loot xeeñ es baa riim,
    Koo sam a uup xalaat fuu looɠoogna cegee xoox.
    O tag o tew oxe, waasi fesooraa nen nitaal,
    Nuun mboƥ ne, nu yeeɓ fa ŋas fa xa ƈeel xa poorwu.
    Wo mat, sam o jam ole na fiaa ƈulfaand ndeer o yeng
    a raaɓ o ñuxur of fo cer of boo ƭuumwel of a maas ɠam.
    Soo nuun Pangool, nu ƥogdit muuceek es po-oy,
    su'naam njeek ndax a kim es a yoɗoox, a mos bo nen wurus Ngalam.

A pind um a qoolu ke, a nqooɗ, a mos boo nen wurus ngalam refu ke ta bug’ina Pangool ke cooxin : Soo nuun Pangool, nu ƥogdit muuceek es po-oy,
su'naam njeek ndax a kim es a yoɗoox,
a mos bo nen wurus Ngalam »

I nga-a itam ee waas’ee a cuur Pangool, mbaat boog ta retoogu a ɓogdookaa : Too koy mexe ret’a no Taxar Ƥaal kaa Faooy boo gataa,
ne leemaar ake yertikaa na mbeel alaa Simal

Nomtu na mbeel alaa Simal ne leemaar ake mbi’tan tig qooɗu yoo yaam, ta nand nen waagee ñak o ret maaga, nen o siir olaa xureena njoloor o mbuc, a jagin no kas. Ndaa I mbaree mbeecit Nqalatax ne, ta refahin a cangtax alaa giridna yiif :

Mexey yiifaa no mbelyook kirand-ngoor ŋooɓu,
ñaal ne roxodwaa took es a toq coono,
soo we nqonna no hiid ole nqalatwiidaam, a yiif es a nqot
no xon waa saate in ndeepatiroogna kam xa tan.
Njeeƈ leng kut neeke na inaa siiñaatax,
Njeeƈ leng kut neeke na taxaa xon-faaf a mbeƈek,
Kaa mee waxtu feeke we su’nirna fo xon a mbitu,
Too fog es we nqonna we nqalatwiidaxam...

Ndeer um fo Pangool ke I nga-a boog ee tig qooɗu reeƭu no ten, ta foŋik a den yaam a foŋik cosaan um. Refee yee keeke soom a bindu ta xot na den, ndaa fat I nday meeke.

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire

Layyo xalaat nuun

NOCTURNES - CHANTS POUR SIGNARE

A KIM SIÑAARA (A war o yoonandtel a liit) Kaa o ɓay a qoolaand a diƈaam o deƈin o yeng o njeek, Muuƴax of a leel o gooy ole yooruna ...